XÁC ĐỊNH RÒ RỈ MÔI CHẤT LẠNH
Tất cả các hệ thống HVACR đều có thể bị rò rỉ môi chất lạnh. Vậy nên các kĩ sư phải có trách nhiệm quan sát hệ thống và kiểm tra điều này.
Mặc dù những hệ thống kín với sự rò rỉ nhỏ không tác động đến hệ thống nhiều, nhưng nếu rò rỉ lớn thì sẽ rất nguy hiểm – mà điều này có thể xảy ra bất kì lúc nào.
Vài trường hợp rò rỉ rất dễ dàng để nhận biết thông qua mắt thường. Đó là nứt đường ống, xuất hiện dầu và có thể là đám hơi môi chất lạnh phun ra dạng khói.
Trường hợp rò rỉ có sinh ra âm thanh nếu hệ thống được tăng áp và trên diện rộng.
Nhiều Cải Tiến
Xác định rò rỉ đã được nâng cao đáng kể từ khi sử dụng các thiết bị hiện đại (được chế tạo để có thể xác định lượng môi chất lạnh bị rò rất nhỏ)
Khi kĩ sư gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc của việc giảm lượng môi chất lạnh, các phương pháp hổ trợ là rất cần thiết. Sau đây là các phương pháp xác định rò rỉ và phải sử dụng hơn mọt phương pháp để tiến hành kiểm tra toàn hệ thống.
Khi xác định lượng gas nạp, các hệ thống báo ở mức thấp nên được kiểm tra rò rỉ. Hoàn thành việc nạp gas thông thường có thể chấp nhận được khi thực hiện với môi chất lạnh không hòa trộn. Còn đối với các hỗn hợp môi chất lạnh hòa trộn không đồng sôi (Hỗn hợp 2 hoặc hơn có thành phần cân bằng pha hơi và pha lỏng khác nhau tại từng áp suất nhất định). Khi xuất hiện rò rỉ hơi, phần trăm mỗi thành phần trong môi chất lnạh bị thay đổi. Chỉnh sửa hệ thống và nạp lại với gas làm mới hoặc gas gốc là việc làm cần thiết.
Phương pháp “giữ nguyên” thường được tiến hành ngay sau khi lắp đặt, nhưng trước khi nạp đầy hệ thống với môi chất lạnh. Cục Bảo Vệ Môi Trường (EPA) cho phép thêm một lượng rất nhỏ R22 để làm gas dễ xác định.
Áp suất được gia tăng trong hệ thống với nitơ khô ở phía áp suất thấp tới áp suất tối đa (thường 100-150 psig). Sau đó áp suất được kiểm tra trong vài giờ hoặc lâu hơn đủ cần thiết. Nếu hệ thống đang kiểm tra đã được sạc, chuyển lượng môi chất lạnh ra vị trí khác rồi tiến hành kiểm tra.
Sự thay đổi nhiệt độ nhỏ thường không tác động tới mức chỉ áp suất của nitơ, với cùng sự thay đổi nhiệt độ sẽ tác động đến quan hệ ấp suất – nhiệt độ của môi chất lạnh. Điều này rất đáng tin cậy nhưng mất thời gian để xác định. Với những hệ thống đang hoạt động, môi chất lạnh phải được dừng lại trong quá trình kiểm tra. Nếu phát hiện rò rỉ, phải xác định được và thường dùng các phương tiện và phương pháp khác hỗ trợ.
Phương pháp cô lập được sử dụng kết hợp với quá trình kiểm tra “giữ nguyên” khi khi không thể tiến hành với phạm vi hay ống nhất định. Phương pháp này đòi hỏi phải để hở hệ thống ống dẫn môi chất, sau đó làm kín lại và kiểm tra áp suất.
Phương pháp bong bóng là phương pháp tạo bọt bong bóng trên khu vực rò rỉ. Phương pháp này có thề được phun, chấm nhẹ lên, chải nhẹ hoặc ngâm. Kĩ sư có thể sử dụng phương pháp này để xác định chính xác vị trí rò rỉ trong khi các phương pháp khác xác định một vùng rộng hơn. Đây có thể là tiến trình hơi lộn xộn và mất thời gian lau chùi nếu nhà sản xuất không chỉ ra rằng nó không gây hại và ăn mòn.
Phương pháp đuốc halogen sử dụng cho việc xác định mội chất lạnh chứa clo bị rò rỉ khoảng 28g mỗi năm hay ít hơn. Khí được rút ra thông qua thiết bị bằng đồng được gia nhiệt bởi nhiên liệu hidrocacbon. Nếu có hơi môi chất lạnh (chứa halogen), ngọn lửa sẽ chuyển từ màu xanh dương sang hơi có màu xanh lá.
Chú ý an toàn: Với ngọn lửa để hở như trên, phải chú ý đến các yếu tố an toàn để ngăn gây hư hại tài sản, bén lửa, cháy và các khí độc. Đảm bảo trong vùng này không có các hỗn hợp gây nổ hay các chất dễ cháy khác.
Phương pháp chất màu : chất có màu được đẩy vào bên trong hệ thống. Nó sẽ thấm qua các khe nứt và dễ dàng nhận biết. Loại màu huỳnh quang thì được xác định thông qua ánh sáng cực tím. Phương pháp này đòi hỏi tiến hành với tất cả các vị trí trong hệ thống, khi đó sẽ cần kiểm tra sự xuất hiện màu thông qua các thiết bị chỉ thị. Hệ thống cũng cần hoạt động trong vài giờ trước khi xác định được rò rỉ. Xem xét nhà sản xuất máy nén có cho phép loại màu này hoạt động trong thời gian bảo hành không vì có thể sẽ có hơi ẩm phát sinh.
Phương pháp này cũng cần một ít thời gian lau chùi.
Biên dịch : Hồ Thành Danh
